donderdag 30 oktober 2008

Globaal Forum over Migratie en Ontwikkeling, dag 8-10

Dag 8, dinsdag 28 oktober
Vandaag tweede dag van de Civil Society days. Wat gisteren toch veelbelovend was is ook vandaag gebleken. Goede discussies over de kern van de zaak. En aanbevelingen die ook heel goed overeenstemmen met de verzuchtingen van ngo's en migrantenverenigingen.
De namiddag was een pogin tot "interface" tussen civil Society en de regeringsvertegenwoordigers. Een beetje formeel, en natuurlijk een hele volle zaal, maar Sharan Burrow, van de internationale vakbond, is een schitterende voorzitter, waardoor er toch een aantal dingen scherp worden gesteld. Voor echte antwoorden is het te vroeg. Die moeten we misschien gewoon niet verwachten van zo'n groot globaal forum.
Teleurstellend is wel dat de regeringsvertegenwoordigers de goedkeuring van de conventie over rechten van arbeidsmigranten opgegeven lijken te hebben. Omdat ontvangende landen niet willen tekenen is ze misschien niet de meest efficiënte manier om op korte termijn concrete verbeteringen te bekomen in het garanderen van de rechten van migranten. Er is, zo blijkt, ook veel protest bij sommige regeringen om het Gobal Forum echt onder te brengen bij de VN en het daarbij horende mensenrechtenkader. Achteraf zegt onze Belgische "ambassadeur voor migratie" dat hij ervan overtuigd is dat het terug naar de VN zal komen, maar pas binnen een jaar of tien.
Het zijn dan ook de kleine "best practices" die we als hoopvolle signalen moeten interpreteren, zoals de Verenigde Arabische Emiraten die op een goede weg lijken te zitten om de rechten van hun arbeidsmigranten beter te respecteren. In die regio, de Golf, een teken dat er toch dingen kunnen veranderen. En gelukkig gaat het dit jaar niet alleen meer over de best practices om de grenzen beter te sluiten of om remittances (geld dat migranten naar huis sturen) efficiënter in te kunnen zetten. Dat laatste is op zich wel nuttig, maar echt niet zo belangrijk als de rechten van migranten. En dat lijken we wel te hebben afgedwongen: dat dit is waarover het moet gaan op het GFMD.

Dag 9, woensdag 29 oktober
Vrije dag met een interessant bezoek aan de Corregidor, een klein eiland voor de kust van Manilla dat een heel belangrijke rol speelde in de tweede wereldoorlog. Een busje, dat er uitziet als de trams die er rondreden in de tijd van de Amerikaanse kolonisatie brengt ons van de ene historische plek naar de andere.

Dag 10, laatste dag
Vandaag is de laatste dag. Ik neem nog deel aan de Childrens Caravan, een kleurrijke, maar kleine optocht in Quezon City. Het is verschrikkelijk heet en de zon brand op ons hoofd. Volgens de Filipino's is het even heet als in de lente, terwijl oktober normaal gezien veel koeler is.
De kinderen brengen hun wagentjes met kleurrijke decors in een optocht naar het plein voor het stadhuis van Quezon City (een deel van de Metropool Manilla, zoals Anderlecht een deel van het Brussels gewest is).
Ik kan niet blijven om hun optreden te zien, want ik moet nog langs het landenkantoor om een en ander af te spreken en om o.a. deze boodschap te schrijven.

Straks is er een algemene evaluatie van de Peoples Global Action on Migration, Development and Human Rights, het alternatieve forum. Die moet ik nog meepikken om een eigen evaluatie te kunnen maken, maar voor mezelf is ze in elk geval positief. Ik heb ontzettend veel bijgeleerd, contacten kunnen leggen met collega's van over heel de wereld en wie weet, ook hier en daar wat bijgedragen aan de discussies, met informatie over Europese plannen i.v.m migratie. Want echt helemaal weten wat er juist in al die pacten en richtlijnen staat doet niet iedereen hier, aan de andere kant van de wereld. Het is meteen ook voor de toekomst een meerwaarde die we met 11.11.11 kunnen bieden rond dit voor ons nog altijd nieuwe thema. Veel om op te volgen ook om dit nog beter te kunnen afbakenen.
Maar straks ligt er een boek van 400 bladzijden op me te wachten voor dat andere thema, de federale begroting voor ontwikkelingssamenwerking...

dinsdag 28 oktober 2008

Globaal Forum over Migratie en Ontwikkeling, dag 7

Dag 7, maandag 27 oktober
De eerste dag van het officiële Global Forum on Migration and development. Met de nodige toespraken. Van Jaime Augusto Zobel De Ayala, van de Ayala foundation. Een stichting van 'ne hele rijke mens', of toch een hele rijke familie, die in allerlei economische sectoren actief is in de Filipijnen (vastgoed banken, telecommunicatie). Maar ze hebben dus een stichting die goede werken doet, de ngo partners geven dat toch toe. Of de werkomstandigheden in al hun bedrijven OK zijn is minder duidelijk. (beroepsmisvorming om daar altijd naar te vragen natuurlijk).

Zijn speech valt eigenlijk nog mee, hij geeft ruiterlijk toe dat hij als businessman belang heeft bij migratie, maar heeft het ook over rechten van migranten.
De beste speech was van Sharan Burrow, de voorzitter van de Civil Society days, die veel aplaus oogst als ze duidelijk naar voor schuift dat het global forum weg moet uit de vrijwilligheid en terug onder VN vleugels geplaatst moet worden, inclusief plaatsen aan tafel voor de civil society op het echte regeringsforum, dat hier morgen begint.
Tenslotte mag Francoise Pissart, van de Koning Boudewijnstichting het forum officiëel overdragen van aan de Ayala stichting.

De eerste sessie, over Afrika en Europa, is en ramp, eigenlijk gewoon ridicuul. De voorzitter weigert in te gaan op alle bedenkingen over het Europese migratiebeleid en wimpelt ze af omdat ze niet tot zijn (beperkte) mandaat behoren. Hoe kan je nu discussiëren over migratie tussen Europa en Afrika zonder het over het beleid te hebben?
't is een snertfiguur. Als dat hier twee dagen zo zal zijn wordt het een flutforum. Gelukkig neemt de verslaggeefster (de migrantenorganisatie die betrokken waren in de voorbereiding hebben er goede gezocht) alle cruciale punten toch op in haar conclusies.

De namiddag is veel beter. Er is heel veel aandacht voor rechten, voor de verantwoordelijkheid van regeringen om voor kansen, waardige jobs, te zorgen in de landen van herkomst.
Ik schrik even als in de sessie over legale vormen van migratie van bij het begin gezegd wordt dat het enkel zal gaan over tijdelijke mgratie. Het soort dat migranten per definitie kwetsbaar maakt. Maar dat wordt keuig rechtgezet, onder andere door onze collega van carita Europa. Ik nodig hem meteen uit om morgen mee te gaan naar een van de belgische regeringsvertegenwoordigers, die beloofde ons te willen ontmoeten voor het regeringsforum begint.
Ik krijg in de laatste sessie ook een keer het woord, over samenwerking i.p.v concurrentie tussen ngo's en diasporaverenigingen en over het belang van lobbywerk en politieke actie. t was nodig. Er zijn er hier die ons allemaal over dezelfde kam scheren als paternalistische Europeanen die alleen maar mislukkende projecten opzetten. t zal zelfs in het verslag staan ;-)

De mensen die er vorig jaar bij waren vinden deze eerste dag toch al een stap vooruit in vergelijking met vorig jaar, toen veel kritiek kwam op de niet helemaal evenwichtige samenstelling van de delegaties en de agenda die toen heel sterk gefocust was op het economisch belang van migratie en te weinig op rechten van migranten en migratiebeleid.

s avonds worden we in vijf bussen naar het Ayala Museum (van dezelfde familie, als schenking aan het Filipjinse volk) gebracht voor "a night at the museum". Een goede kans om te netwerken en het museum zelf is echt de moeite.

Global Forum over Migratie en Ontwikkeling, dag 5 & 6

Dag 5, zaterdag 25 oktober
De kritiek op het Global Forum on Migration and Development (GFMD) is enorm.
Het feit dat de een paar van de grootste zendende landen (de Filipijnen, Mexico) van het uitsturen van migranten hun belangrijkste ontwikkelingsstrategie gemaakt hebben zegt op zich genoeg. Zonder het naar huis gestuurde geld zakt de Filipijnse economie als een pudding in elkaar. En ondanks de massale toestroom van remittances komen er geen of veel te weinig jobs bij. En al helemaal geen waardige. Ondanks het feit dat 10 % van de Filpinos in het buitenland werkt groeide de werkloosheid de laatste jaren enorm. Onze collega's beschouwen het GFMD als de manier van rijke landen en zendende landen om dat beleid formeel te bekrachtigen, en om het nog verder ut te breiden. Alles hangt natuurlijk sa;en met het globale neoliberale ontwikkelingsmodel dat vooral mikt op goedkope productie en exportgerichte ontwikkeling, i.p.v. op een duurzame lokale economische ontwikkeling, die veel minder afhankelijk is van het buitenland.
Desondanks vinden de meesten een inside outside aanpak geen slechte keuze. Toch zorgen dat er een aantal vertegenwoordigers van migranten organisaties en hun medestanders aanwezig zijn op het GFMD en tegelijk buiten protesteren tegen de gang van zaken. Het zal wel een raar gevoel geven om binnen te zitten, terwijl er buiten gemanifesteerd wordt. Hoezel, de eerste twee dagen van het foru, de Civil Society Days, blijven veel te ver staan van het regeringsforu; op 29 en 30 oktober. Dan mogen we er niet meer bij zijn.

Dag 6, zondag 26 oktober
Manila Bay stinkt. Verschrikkelijk!! Door de relatief smalle doorgang naar de Chinese zee is er weinig stroming, en ik vermoed dat het afval van 12 a 15 miljoen inwoners nergens anders naartoe kan. En toch levert het mooie plaatjes op. Je ziet de bergen aan de overkant van de baai liggen, met de boten die wachten om de haven binnen te komen op de voorgrond. De zonsondergang is van horen zeggen helemaal de max. Ik probeer straks te gaan kijken, voor het openingsmoment van de Civil Society days, de dagen van het maatschappelijk middenveld.

Ik ben me daarnet gaan registreren. In het Heritage hotel, poepchique. Maar ik blijf wel in de wat onderkomen Ambassador slapen. De Heritage is geen spek voor de bek van de 11.11.11 kas. Een echte cultuurschok. Er is zelfs een dresscode voor het global forum "business casual" of "national dress" (ik had mijn klompen en Vlaamse Kermis outfit moeten meebrengen.) Maar met de broek van het huwelijksfeest van mijn zus en een proper hemd zal het ook wel lukken.

Global Forum over Migratie en Ontwikkeling, dag 1-4

Dag 1, dinsdag 21 oktober
Een beetje uitgeschud ben ik wel, na 20 uur en mijn eerste verre trip alleen. Het is ook nogal eenzaam in het hotel, dat ergens in de jaren 70 zijn hoogdagen moet hebben gekend, maar ik kan niet klagen. Alles werkt, behalve de toegang tot internet, en het is schoon.

Dag 2, woensdag 22 oktober
Ik loop een beetje nerveus, vanavond is er een eerste, gelukkig informele, uitwisseling over de trends in Europa i.v.m. migratie. En ik moet mijn presentatie nog afwerken.
Aangekomen op het 11.11.11 secretariaat blijkt een presentatie niet echt nodig, ik zet alle puntjes dan maar onder elkaar in een kort documentje.
Hanneke heeft een heel interessante groep van mensen bij elkaar gezocht. De avond is veel te kort om over alle onderwerpen door te kunnen discussieren.
Mijn uiteenzetting en de discussie achteraf vallen reuze mee. Over de veel te restrictieve houding van Europa tegenover migranten zonder papieren zijn we het snel eens. Alleen blijkt het veel moeilijker om echte antwoorden te vinden op de vraag welke migratie de Filipijnse oganisaties dan wel willen. De kern van hun betoog is dat er vooral veel meer werk moet worden gemaak van kansen en waardige jobs in de zendende landen. Nu vertrekken heel wat mensen niet vrijwillig, maar omdat ze geen perspectief zien voor ontwikkeling in eigen streek. Maar migratie voorstelen als iets negatiefs willen ze natuurlijk ook niet.
Ook het gevaar op brain drain komt naar boven, omdat de EU in de eerste plaats mikt op hoger opgeleiden als uitverkoren doelgroep. Voor lager opgeleiden en mensen zonder papieren zijn onze politici veel minder geneigd oplossingen en wettelijke migratiekanalen aan te bieden.
Als antwoord op het gevaar van brain drain komt o.a. de suggestie van tijdelijke migratie voor een periode van 5 jaar. Maar dat is precies het soort systeem dat migranten in een heel kwetsbare positie duwt. En wat met de rest van de familie? Men is het hier zo gewoon dat mensen hun partner en kinderen achterlaten dat ik de eerste ben die opwerpt dat dit toch geen menselijke vorm van migratie is. Natuurlijk zijn we het ook hierover eens, maar tot een echte concrete oplossing komen we niet, behalve misschien dat er veel talent verloren gaat doordat heel wat kinderen geen toegang hebben tot het best mogelijke onderwijs en niet verder kunnen studeren.

Dag 3, donderdag 23 oktober
Interessante workshop in de voormiddag. PILIPINO TIME. Ofwel een reeks van korte presentaties over de situatie van Filipijnse migranten. Met onder andere een externe kijk op ons Europa. Dat stemt altijd tot nadenken. Ik onthou vooral dat er bij ons grote problemen zijn omdat we de diplomas van migranten niet erkennen en ook geen vlotte oplossingen bieden om eventuele tekorten in de opleiding te verhelpen.
Daardoor kunnen verpleegsters enkel werken als schoonmaakster of verpleeghulp.
In de namiddag krijg ik als Vlaming een koekje van eigen deeg in de University of the Philipines. Er gaat een workshop door over migratie en verbondenheid met het thuisland. Aan deze unief hebben ze de nationalistische reflex om zoveel mogelijk sprekers in het Tagalog aan het woord te laten. De zuster naast me vindt het een schande. Ik moet aan BHV denken. Maar alle slides waren in het Engels, op die manier heb ik toch iets opgestoken. Maar wat opnieuw opviel: het is fout als regeringen in het zuiden migratie beschouwen als een ontwikkelingsstrategie, vooral als ze dit zo massaal en voor zo een lange periode doet als de Filipijnse.

Dag 4, vrijdag 24 oktober
Iedereen lijkt aangekomen, het hotel zit goed vol regionale vertegenwoordigers van over heel Azie, van allerlei migrantenverenigingen of verdedigers van migrantenrechten. Er heerst een veel leukere sfeer dan de voorbije dagen en het hotel ziet er zelfs beter uit nu het minder leeg is.
Vandaag was opnieuw boeiend. De eerste dag van de regionale conferentie van Migrants Forum Asia.
Domestic workers (o.a. van de organisatie van Jeanne Devos) pleitten voor de erkenning van hun beroep en om hun paspoort te mogen behouden na aankomst bij hun werkgever. En ook voor het loskoppelen van hun verblijfsvergunning van een bepaalde job of werk(gever), want die krijgt daardoor een veel te grote macht over hen. Het is een praktijk die bij ons vooral toegepast wordt door mensenhandelaars, maar die in het midden-oosten gewoon bij de praktijk van legale arbeidsmigratie lijkt te horen. Je kunt daar dan wel een contract hebben, maar blijkbaar garandeert dat in de praktijk weinig tot niets.
Filipinos pleiten ervoor dat hun regering enkel het aantal mensen zou uitsturen voor migratie, dat ze goed genoeg kan opvolgen en waarvoor ze de rechten kan helpen beschermen via de consulaten en ambassades. Als er te weinig menskracht is op die diensten, moet men de aantallen maar beperken.
Dat lijkt nogal sterk op de houding van ontvangende landen, met de EU op kop. Echt gelijke rechten kan je pas garanderen als je ook waardig werk kunt aanbieden aan gelijke voorwaarden als voor lokale werknemers. Enerzijds aanvaardt men die redenering hier, maar anderzijds lijkt elk terugkeerbeleid uit den boze. Maar wat dan met al die mensen waarvoor geen jobs aan gelijke voorwaarden te vinden zijn?

De EU richtlijn over de terugkeer van "illegale" migranten krijgt er hier, terecht, duchtig van langs. Al is het voor de meest repressieve lidstaten een stap vooruit en is er niets dat de lidstaten met een menselijker beleid verplicht om af te zakken naar de minimale EU norm. Al is het gevaar natuurlijk reeel dat ze dat wel zullen doen.

Globaal Forum over Migratie en Ontwikkeling

Vanaf 27 oktober start in Manilla (Filipijnen) het 2e Global Forum on Migration and Development (GFMD). Het forum is een vervolg op de vorige top die in 2007 in België georganiseerd werd.
In Manila verzamelen vertegenwoordigers van de civiele maatschappij en overheden van over de hele wereld om te debatteren over migratie en ontwikkeling. Het officiële forum is opgedeeld in een 'civil society'-gedeelte, dat van 27 tot 28 oktober doorgaat, en een gedeelte voor de overheden dat van 27 tot 30 oktober doorgaat.
11.11.11 werd door de organisatoren uitgenodigd om deel te nemen aan het officiële civil society-gedeelte en zal ook deelnemen aan een parallelle top die van 22 tot 30 oktober georganiseerd wordt door organisaties die geen stem kregen op het officiële forum. 11.11.11-beleidsmedewerker Koen Detavernier zal de komende dagen verslag uitbrengen van deze top.

Links: