dinsdag 9 december 2008

VN-onderhandelingen in Poznan: de weg naar Kopenhagen

UNFCCC logo
Tussen 1 en 12 december zitten in Poznan (Polen) delegaties van bijna 200 landen samen op de internationale klimaatconferentie om uit te werken wat in december van vorig jaar op de conferentie van Bali (COP 13, COP=Conferences of the Parties) werd beslist. Een tussenstop in de weg naar Kopenhagen waar in december 2009 de definitieve akkoorden moeten worden beslecht voor de post-Kyoto periode of eenvoudiger gezegd de periode na 2012.

Een belangrijke tussenstop omdat de onderhandelingen gaan over financiering van de adaptatie, opname van de bossen en compensaties voor het behoud ervan, technologietransfer naar de ontwikkelingslanden...
Allemaal dingen die enorm belangrijk zijn voor ontwikkelende landen, maar tegelijk ook steeds meer geld vergen...

Het klimaatpanel van de Verenigde Naties publiceerde in november 2008 een nieuw verslag over de noodzakelijke financiering met berekening van wat nodig was voor aanpassing aan de bestaande stijging van de temperatuur en wat bijkomend nodig is om de opwarming tegen te gaan.
Voor adaptatie in ontwikkelingslanden berekende UNDP dat het hier gaat om 86 miljard US$ per jaar. Het adaptatiefonds dat sedert 2001 in de steigers staat en gevoed moet worden door een heffing op de CDM-rechten (=CO2-emissierechten) moet in Poznan zijn beslag krijgen, wil men een beetje geloofwaardig overkomen.
De bijkomende middelen die nodig zijn voor de strijd tegen de opwarming worden berekend op 200 miljard US$ per jaar waarvan 64 te besteden in ontwikkelende landen.
Mooie berekeningen , noodzakelijke berekeningen ook, maar berekeningen die nutteloos zullen blijken als de rijke noordelijke landen geen grotere inspanningen zullen doen dan vandaag om hun uitstoot te beperken.
De grootste solidariteit van Noord met Zuid is immers de beperking van eigen emissies, die vooral afkomstig zijn verbranding van fossiele energie in de productie van elektriciteit,de industrie, het transport over de weg,zee en lucht, voor verwarming...

Wanneer ik halfweg de conferentie toekom in het grijze druilerige Poznan, is men aan een rustdag toe ter gelegenheid van het islamtische offerfeest. Er zijn geen officiële vergaderingen maar wel een massa side-events .

De eerste persconferentie drukt on met de neus op de feiten. Het is er één van het Internationaal Energie Agentschap dat erop wijst dat de CO2 uitstoot tussen 1990 en 2006 gestegen is met 33% en dat als we gewoon voortdoen zoals vandaag deze nog eens zal stijgen met 45% tegen 2030 met als gevolg een stijging van 6°C en alle dramatische gevolgen vandien.
Zij pleiten voor een onmiddellijke koerswijziging richting beperking van het verbruik, omschakeling naar hernieuwbare energie maar ook richting kernenergie en opslag van de CO2-uitstoot van het groeiende aantal steenkoolcentrales over heel de wereld.
Een belangrijke boodschap met van onze kant volgende bedenking.Je kan toch onmogelijk de risico’s van kernenergie, die we zelf niet willen, gaan exporteren naar ontwikkelingslanden.
De opslag van CO2 afkomstig van steeds meer steenkoolcentrales blijft omstreden en is nog in onderzoeksfase. Daar kan je toch geen regelgeving op bouwen.
Maar dit betekent dat om hetzelfde te bereiken zonder kernenergie en koolstofopslag, je nog verder moet gaan in de vermindering van het fossiele energieverbruik.

De volgende persconferentie (elk halfuur kan je er hier wel één volgen) is er één van CAN (Climate Action Network) die milieuverenigingen groepeert samen met Greenpeace,WWF en Oxfam International. Hun boodschap luidt als volgt:
"De ontwikkelingslanden zijn boos maar vooral teleurgesteld over de eerste week onderhandelingen.Terwijl China, Mexico en Zuid-Afrika bereid zijn om interne maatregelen te nemen om de opwarming tegen te gaan blijven de noordelijke landen , die hun uitstoot zouden moeten verminderen met 25 à 40%, vasthouden aan biobrandstoffen en handel in emissierechten om hun verplichtingen te voldoen. Europa beperkt zich wellicht tot -20 % met heel veel CDM-rechten, aldus CAN. Bovendien blijft het adaptatiefonds een lege doos. Een doos die zou kunnen gevuld worden met de veiling van gratis toegewezen emissierechten, zoals het Europees Parlement schoorvoetend aanbracht."

Van Italië en Polen was het al duidelijk dat ze op de rem gingen staan. Nu ook Duitsland, om haar auto-industrie een plezier te doen, op de rem gaat staan, zal Europa (we kijken uit naar de Europese top eind deze week) spijtig genoeg opteren voor de minste inspanning.
CAN riep dan ook prompt op tot een betoging in Warschau, waar Angela Merkel een ontmoeting heeft met haar Poolse collega, om druk op de ketel te zetten en te houden.

Ik heb de indruk dat men –om de discussie over de vermindering van de eigen uitstoot niet te moeten voeren- vanuit het Noorden wil inzetten op het in werking stellen van het adaptatiefonds, het behoud van bossen (REDD-programma) en een werkagenda voor 2009 met conclusie in Kopenhagen. Obama komt immers maar in de presidentstoel op 20 januari 2009. Er wordt heel wat van verwacht, maar tot zolang wil de EU en zeker Japan zich niet te ver wagen.

Jean-Pierre De Leener

Links: