Vooruitgang in Accra onvoldoende

Persbericht
Vrijdag 5 september 2008

Drie jaar na de ondertekening van de Verklaring van Parijs (VP) – over de doeltreffendheid van hulp – werd de uitvoering hiervan geëvalueerd in Accra. Het doel was te kijken waar er achterstand is en een actieplan goed te keuren om de uitvoering van de VP te versnellen en verbeteren. Na 50 jaar ontwikkelingssamenwerking zijn er nog steeds 1,4 miljard extreem armen. Meer doeltreffende hulp is dus geen luxe.

Gisteren gingen de ministers akkoord met de zogenaamde Accra Agenda voor Actie (AAA). De verwachtingen waren hooggespannen. Maar ondanks de opname van enkele deadlines op het laatste moment blijft de AAA eerder een intentieverklaring dan een daadwerkelijk actieplan. Civiele organisaties en ontvangende overheden waren vragende partij voor veel concretere engagementen.

De onderhandelingen tijdens het High Level Forum liepen heel erg stroef. Vooral de VS en Japan namen een erg behoudsgezinde houding aan. De EU heeft zich samen met de partnerlanden op een lijn gezet voor verdergaande engagementen op een aantal vlakken. Dit leidde tot enkele stappen in de juiste richting op vlak van gebruik van nationale beheerssystemen, taakverdeling onder donoren, aandacht voor fragiele staten en meer dialoog met civiele organisaties en parlementen.

In een jaar waar meer dan honderd miljoen mensen in armoede geduwd werden door de stijgende voedselprijzen is het echter teleurstellend dat donoren zich niet geëngageerd hebben om voedselhulp te ontbinden, ondanks studies die aangeven dat de kostprijs hiervan 35% hoger ligt dan wanneer dit ongebonden is. Een ander punt waar geen vooruitgang geboekt werd, nochtans erg benadrukt door de ontvangende overheden en de civiele organisaties, is de hoognodige vermindering van beleidsconditionaliteiten.

Het komt er nu op aan de gemaakte engagementen ook daadwerkelijk na te komen. We vragen geen woorden, maar daden. Ook roepen we de donoren met aandrang op om hun verantwoordelijkheid op te nemen op de VN Top in september en de Doha Conferentie over financiering van ontwikkeling in November. In Doha zal meer nadruk liggen op de coherentie van ontwikkelingssamenwerking met andere belangrijke beleidsterreinen. Want er is zeker nood aan meer en betere hulp, maar die moet ingepast worden in een beleid dat op alle domeinen – klimaat, schulden, handel, etc. – bijdraagt tot het realiseren van ontwikkelingsdoelen.

Meer informatie:

• Els Hertogen, beleidsmedewerker 11.11.11
• Download hier de slotverklaring van het High Level Forum in Accra: de Accra Agenda for Action (AAA) (PDF, 246KB)

Stand van zaken onderhandelingen AAA

Accra, 04/09/2008

Gisteren is er, naast de rondetafels, stevig verder onderhandeld over de slotverklaring van de top (de AAA, Accra Agenda for Action). De polarisatie tussen de verschillende onderhandelingsblokken is enkel maar groter geworden.

De VS, Japan en de Wereldbank werden steeds meer geïsoleerd. Gisterenavond werd er zelfs geopperd dat de EU helemaal niet tevreden was met de tekst zoals ze nu voorligt. Ze zou deze AAA dan ook niet zou onderschrijven naar buiten komen met een aparte verklaring, waarin de EU zou stellen verder te willen gaan dan de AAA.
Maar het bleef gisterenavond gissen – ook voor de officiële onderhandelaars – welke vaart het allemaal zou lopen.

Deze ochtend vond er dan opnieuw een coördinatievergadering plaats onder de EU-leden, waar de Europese Commissie – in de gedaante van een blijkbaar erg gedreven Louis Michel – de UK, Nordic +, en ook België zich verweerd hebben tegen het voorstel van Frankrijk (met o.a. Italië en Zweden in het kielzog) om een apart statement te maken.
Zij wilden het risico nemen om de AAA opnieuw open te breken, in de hoop andere issues op tafel leggen. Het doel is de AAA sterker te maken, en dus toch nog stevig tegen de VS en Japan in te gaan. Het forum zonder een AAA afsluiten was geen optie.
De argumentatie van Louis Michel is dat de Europese ODA (Official Development Aid) 70% uitmaakt van totale ODA en dit 'gewicht' dan ook in de strijd moeten gooien.
Ook worden zij in al deze eisen ondersteund door de ontvangende landen. Ze vragen sterker taalgebruik rond wederzijdse verantwoording, taakverdeling, voorspelbaarheid en gebruik van landensystemen. Dit gekoppeld aan specifieke deadlines.
Met dit voorstel is o.a. Frankrijk naar de onderhandelingstafel gestuurd.

Els

HLF van start gegaan

Accra, 02/09/2008

Vandaag was de eerste dag van het HLF. Terwijl het officiële gedeelte van start ging, verliep de ochtend voor ondergetekende redelijk chaotisch: 1,5 uur in de file, een taxichauffeur die de weg niet kent en 3 uur wachten op de nodige. Niet opjagen is de boodschap en zo ben ik uiteindelijk goed en legitiem (met badge) geraakt op de plaats waar ik moest zijn: het derde High Level Forum on Aid Effectiveness.

Best wel indrukwekkend, meer dan 1000 mensen in één ruimte, gemend door een doorwinterde moderator. Tijdens de voormiddag kregen de nodige vooraanstaande personen spreektijd om hun visie rond Accra te geven. Het was een traditioneel openingsnummer, waar niets nieuws werd gezegd. Maar wel enkele belangrijke boodschappen herhaald, zoals het belang van development effectiveness i.p.v. aid effectiveness, het belang van indicatoren en evaluatie, het belang van het nemen van concrete engagementen in Accra, etc. In de namiddag vonden er 3 rondetafel plaats, over eigenaarschap, harmonisering en resultaatgericht beheer (morgen vinden er nog 6 andere rondetafels plaats). Hoewel verwacht werd van deze rondetafels dat er erg concrete discussies gevoerd zouden worden, waren deze rondetafels veeleer een forum waar iedereen zijn of haar zeg kon doen. Ook hier werden dus geen stappen dichter bij een concreet actieplan gezet.
Wat is dan wel het belang van dergelijke rondetafels hoor ik u denken. Wel, het creëert een erg belangrijk momentum. Tijdens deze rondetafels wordt de 'geest' van het HLF en de AAA (Accra Agenda for Action, de slotverklaring van de top) gecreëerd. Wat hier wordt gezegd, is belangrijk om de AAA te interpreteren. Een basis waarop alle betrokken actoren de komende maanden en jaren verder werken, in aanloop naar een herziening van de Verklaring van Parijs in 2011.

De eigenlijke AAA wordt, zoals op elke internationale conferentie, onderhandeld achter gesloten deuren. Onder de EU vinden de hele dag door coördinatievergaderingen plaats, waaraan ook vertegenwoordigers van de Belgische delegatie deelnemen. De aanbevelingen die hieruit komen, stuurt de EU door naar de DAC (Development Assistance Committee, onderdeel van de OESO dat de samenwerking met ontwikkelingslanden beheert). De andere OESO/DAC-leden, zoals de VS, Japan en de ontvangende overheden doen hetzelfde. Het DAC-secretariaat brengt de opmerkingen in een nieuwe draft. De EU heeft gisterenavond en deze morgen geprobeerd om een tegenwicht te bieden tegen de harde en conservatieve houding van vooral de VS en Japan. Zo pleitte de EU voor de opname van concrete deadlines, sterkere taal op het vlak van het gebruik van beheerssystemen, voorspelbaarheid en conditionaliteiten. Vanavond vernamen we dat de Japan niet wilde toegeven op de opname van concrete deadlines, maar 'in ruil' daarvoor wel zou toegeven op sterker taalgebruik op bepaalde plaatsen, zoals rond voorspelbaarheid. Morgenvroeg zouden we al meer informatie moeten hebben over het volgende tekstvoorstel.

De dag werd afgesloten met een etentje met de Belgische delegatie. Minister Charles kwam rechtstreeks van de luchthaven en werd na een uurtje geconfronteerd met een klein praktisch ongemak. Om de één of andere reden werd de kamer van de Minister geboekt voor iemand anders. De Minister had geen hotelkamer, zo bleek om 22u 's avonds… Dit euvel werd natuurlijk snel opgelost, maar moge deze persoonlijke confrontatie met de gevolgen van gebrekkige afspraken en te weinig resultaatgerichtheid de Minister ertoe aanzetten tijdens de ministeriële vergaderingen een stevige lans te breken voor concrete afspraken voor een grotere hulpdoeltreffendheid.

Els

Links:

• Aanbevelingen vanuit de civiele maatschappij voor de officiële top.

Kan de EU voldoende tegenwicht bieden?

Accra, 01/09/2008

Deze morgen zaten we tijdens het ontbijt te discussiëren met Robert Mabala, Secretaris-Generaal van de CNONG, een koepelorganisatie van Congolese NGO's en partner van 11.11.11. Hij stelde dat hij benieuwd is wat eruit het officiële High Level Forum zal komen, want vanuit zijn ervaring op het terrein vroeg hij luidpop: "Waar is al die hulp? Waarom voelen we dat niet ter plaatse? Waarom zien we dat niet weerspiegeld in sterkere sociale sectoren".
Opnieuw stelt dat het hele debat rond doeltreffendheid van hulp in perspectief. Want waar het eigenlijk over moet gaan is de impact die hulp heeft op de ontwikkeling van de bevolking en niet enkel over het al dan niet doelmatig beheer van de hulpmiddelen.

Vandaag was de slotdag van het parallelle forum. Na maanden intensief werk en twee drukke dagen, ligt er een sterke verklaring met aanbevelingen vanuit de civiele organisaties. Nu ligt het lot in de handen van de 80 vertegenwoordigers van de civiele organisaties in het HLF. Deze vertegenwoordigers hebben recht op – zij het beperkte – spreektijd in het HLF. Een kans die ze goed moeten benutten om onze kernboodschappen over te brengen, want voor andere actoren is dit niet het geval. Zo hebben de Europarlementsleden geen spreektijd gekregen, waardoor de meeste Europarlementsleden besloten hebben om hun reeds geboekte vluchten te annuleren en dan toch niet deel te nemen aan het HLF.

Ondertussen zijn de officiële delegaties aan het toekomen. De Franse delegatie (de huidige EU voorzitter) was bijvoorbeeld aanwezig op het parallelle forum vandaag, na in de voormiddag een eerste coördinatievergadering van de EU te hebben bijeen geroepen. Ook een deel van de Belgische delegatie is vandaag toegekomen. Morgen arriveert onze Minister van Ontwikkelingssamenwerking, Charles Michel.

In de wandelgangen vernemen we dat de VS absoluut niet bereid is om op een aantal punten vooruitgang te boeken, zijnde conditionaliteiten, voorspelbaarheid en het gebruik van nationale kwaliteitssystemen (dit zijn de systemen om in een partnerland de kwaliteit van hun beheerssystemen te meten). We verwachten dan ook van de EU en haar leden om zich veel progressiever op te stellen en een tegenwicht te bieden tegen de VS. De EU moet een voortrekkersrol opnemen en de ontvangende overheden ondersteunen in hun eisen voor verdergaande engagementen op vlak van o.a. voorspelbaarheid, conditionaliteiten, gebruik van beheerssystemen, ontbinding van hulp en het opnemen van concrete deadlines.

Morgen begint het HLF en is het aan de officiële donoren en ontvangende overheden om verder te gaan dan een politiek discours. Er is nood aan actie.

Wiske & Els

Links:

• Aanbevelingen vanuit de civiele maatschappij voor de officiële top.

Een wereld zonder hulp

Accra, 31/08/2008

Meer dan 500 vertegenwoordigers van 365 civiele organisaties en 88 landen zijn vandaag in Accra samengekomen om twee dagen te debatteren over de acties die genomen moeten worden om de kwaliteit van hulp te verbeteren. Dit moet resulteren in een reeks krachtige aanbevelingen naar de officiële donoren en ontvangende landen die over 2 dagen neerstrijken in Accra voor het HLF.

De afgelopen maanden hebben NGO's heel veel energie gestoken in de voorbereiding van dit Parallelle Forum en het HLF (het officiële High Level Forum) via nationale, regionale en internationale consultaties. Het parallelle forum is een belangrijk sluitstuk van dit maandenlange consultatieproces. Het is alvast opvallend dat het helemaal niet evident is om zoveel verschillende actoren, uit verschillende regio's, die verschillende talen spreken, met verschillende achtergronden, doelstellingen en visies bijeen te brengen, en bovenal, samen tot een tekst te komen met een sterke boodschap. De zogenaamde zuiderse stijl (lees: soms chaotische organisatie en de gebrekkige logistiek, waar altijd wel een mouw aan gepast wordt, one way or the other) doet bedenken of zulk forum wel 'efficiënt' is. Maar doorheen de discussiemomenten wordt het duidelijk dat zulke fora inderdaad hoogst noodzakelijk zijn! Het is immers niet evident voor partners uit het Zuiden om hun stem te laten horen en het debat grondig op te volgen. Al is het maar omdat het oh zo belangrijke medium internet het vaak laat afweten in die landen en de techniciteit van de discussie van op afstand erg moeilijk te volgen is. Maar dergelijke fora bewijzen des te meer dat deze 'stemmen uit het zuiden' een hoogstnoodzakelijk zijn in het hulpdebat. Stemmen die het gehele effectiviteitsdebat in perspectief plaatsen.

Zoals een fleurig uitgedoste forse dame uit Mauretanië krachtig zei: "We mogen niet blijven steken in discussies over technische kwesties en daarbij uit het oog te verliezen wat de uiteindelijke doelstelling is: een wereld zonder hulp." Of een andere stem die stelde dat: "hulp soms erg efficiënt besteed wordt, maar gericht is op de verkeerde doelstellingen, zoals de Green Revolution in Centraal-Afrika. Daar wordt erg efficiënt geïnvesteerd in grootschalige landbouw, terwijl vooral investeren in kleinschalige landbouw zal bijdragen tot duurzame ontwikkeling". Een erg luide stem uit het Zuiden hamerde op het feit dat een efficiënt hulpbeleid niets betekent als er niet dringend werk gemaakt wordt van een eerlijker handelsbeleid en de afschaffing van de schuldenlast. Erg levendige inbrengen en discussies dus. Een moedige stuurgroep heeft de taak op zich genomen om alle verzuchtingen en aanbevelingen in één tekst te gieten. Morgen zien we hiervan de eerste resultaten.

Ondanks het feit dat de CSO's (Civil Society Organisations) 80 van de in totaal 800 zetels in het HLF kregen, zitten zij hier niet op gelijke voet mee aan de onderhandelingstafel als de officiële donoren en ontvangende landen. Deze laatste zijn de uiteindelijke ondertekenaars van de AAA (Accra Agenda for Action, de slotverklaring van de officiële top), de CSO's niet. Maar ook al krijgen ze geen echte plaats in het officiële forum, is het toch belangrijk dat hun boodschappen gehoord worden. Vandaar het Parallelle Forum met het oog op een krachtige CSO statement. Ondertussen zijn de CSO's erin geslaagd om twee momenten te reserveren in de ministeriele conferentie, wanneer zij hun aanbevelingen kunnen voorstellen aan de officiële onderhandelaars in Accra. We zijn er klaar voor!

Els & Wiske

Hulp-conferentie in Accra

Van 2 tot 4 september verzamelen meer dan 1000 vertegenwoordigers van donor- en ontwikkelingslanden in Accra (Ghana) om de koppen bij elkaar te steken over de efficiëntie van ontwikkelingshulp. De top wordt voorafgegaan door een alternatief forum waar actoren uit de civiele maatschappij zich over dit onderwerp buigen.
De komende dagen kan u hier de ervaringen lezen van Els Hertogen, Wiske Jult en Bart Horemans, die 11.11.11 op dit forum vertegenwoordigen.

Onder de deelnemers van dit officiële 'High Level Forum' in Accra bevinden zich zowel rijke als arme landen, maar ook afgevaardigden van internationale instellingen zoals de Wereldbank en de OESO. De officiële bedoeling van de top is te evalueren wat er in huis is gekomen van de voornemens van het vorige High Level Forum, drie jaar geleden in Parijs. Dit moet dan leiden tot een nieuwe verklaring: de Accra Agenda for Action (AAA).

Die vorige top resulteerde in de Verklaring van Parijs. Deze verklaring vertrekt vanuit het principe dat partnerlanden hun eigen ontwikkelingsprioriteiten bepalen (eigenaarschap), waarop de donoren zich dan afstemmen (afstemming). Uit studies blijkt namelijk dat wanneer ontwikkelingshulp gebaseerd is op prioriteiten die het partnerland zich toegeëigend heeft, dit meer kans op slagen heeft. De hulp moet ook efficiënter worden door meer samenwerking tussen de donoren onderling (harmonisering). Twee andere belangrijke principes die de Verklaring van Parijs naar voor schuift resultaatgerichtheid en wederzijdse verantwoording.
Maar volgens ngo's hebben deze mooie woorden in de praktijk nog niet veel opgeleverd. Dat ook de Europese Unie in dit bedje ziek is, staat te lezen in het rapport 'No Time to Waste' van CONCORD, de koepel van Europese ngo's.

Omdat de ngo's het gevoel hebben dat ze te weinig aan bod komen op de officiële top, zetten ze hun eigen forum op. Het thema ligt hen immers na aan het hart: efficiënte ontwikkelingshulp vormt één van de drie pijlers voor ontwikkelingsfinanciering - de andere twee zijn schuldkwijtschelding en het halen van de zgn. 0,7 procent-norm.
Sinds 2007 hebben ruim 350 verenigingen uit de civiele maatschappij (CSO's) zich verenigd in een internationaal samenwerkingsverband: ISG (International CSO Steering Group). De voorstellen en initiatieven van deze groep worden verzameld op de portaalsite www.betteraid.org

Links:

• Achtergronddossier 11.11.11
• Ghana Aid Effectiveness Forum - officiële site van het parallelle forum
• Aid effectiveness: What European NGOs expect from the European Union in Accra? - CONCORD
• www.betteraid.org/blog - officiële blog van de International CSO Steering Group
• www.accrahlf.net - officiële site van het High Level Forum in Accra