3e en laatste blog over Global Forum on Migration and Development

Tusenstop in Zurich.
Een iets langere vlucht, met overstap, heeft toch een voordeel: tijd om het laatste hoofdstukje te schrijven van deze blog.

Gisteren was de laatste dag van de Peoples Global Action en van het integouvernementele Global Forum. De Mexicaanse ambassadeur is ons komen toespreken, moed inspreken zo je wil. Er zijn blijkbaar toch een aantal landen die een ernstigere rol willen geven aan het middenveld. De Mexicanen, die het Global Forum volgend jaar organiseren in Puerto Vallarta, willen zich a.h.w. ook aan migrantenorganisaties en ngo’s van hun beste kant laten zien. De stellige belofte dat ze hun best zullen doen om meer echte inspraak te organiseren is alvast genoteerd. De Mexicanen zijn blijkbaar nuchtere mensen, die beseffen dat op zo’n regeringsforum toch niets gezegd wordt dat het middenveld niet te weten komt. Maar de ambassadeur lijkt er ook van overtuigd (terecht ;-) dat migrantenorganisaties en ngo’s niet alleen goed georganiseerd zijn en representatief, maar ook dat ze over veel meer expertise ter zake beschikken dan de meeste regeringsvertegenwoordigers op het Global Forum.

We blijven voorlopig toch wat afwachten. Voor we gaan juichen over alweer een nieuwe belofte. De organisatie van officiële Civil Society Days, voorafgaand aan het intergouvernementele forum bleek tot op heden eerder een wortel aan een stok, waarmee het forum al sinds de eerste editie in 2007 in Brussel de middenveldorganisaties aan het lijntje houdt.

Een bijkomende reden voor de scepsis is dat in Mexico een groot verschil bleek tussen het beleid van het ministerie voor buitenlandse zaken, dat het consequent opnam voor de rechten van de Mexicaanse migranten in het buitenland en het beleid van Binnenlandse zaken. Ze veegden nogal vierkant hun voeten aan de rechten van migranten die andere landen naar Mexico kwamen, al dan niet in transit. Volgens de ambassadeur zijn ze nu al drie jaar hard aan het werken om dat gat dicht te rijden in de richting van een betere bescherming van alle migranten waar Mexico mee te maken krijgt. Beide ministeries zullen alvast samen het volgende forum organiseren.

We zullen in elk geval moeten lobbyen bij alle regeringen die pro meer echte participatie en dialoog zijn als we onze zin willen krijgen. Ook de grootste financiers (enkele regeringen) van het forum zouden benaderd kunnen worden, als daar potentiële medestanders bij zouden zijn.

We hebben onze eigen Belgische vertegenwoordigers alvast meegegeven dat België zou kunnen scoren op internationaal niveau door op het vlak van participatie het goede voorbeeld te geven. We kennen hier toch een goede traditie van een stevige dialoog tussen overheid en middenveld (dat daar vaak zelfs voor gesubsidieerd wordt).

Want het organiserende land alleen kan niet zo veel veranderen aan de procedures. De Filipino hebben vorig jaar ook hun best gedaan en kleine stapjes vooruit gezet, maar de klok is toch wat teruggedraaid in Athene. Er waren dit jaar weliswaar beperkte ronde tafels over drie thema’s waar regeringen en Civil Society samen konden praten, maar de regeringen die daar waren, waren niet diegene die er hadden moeten zijn. Daarenboven hebben de Onassis Foundation en de Griekse overheid dit jaar echt hun best gedaan om niet naar de internationale adviesgroep (die wel min of meer evenwichtig was samengesteld, met veel migrantenvertegenwoordigers en vakbonden) te negeren. Bijvoorbeeld als het er op aan kwam de voorzitters en de verslaggevers van de officiële Civil Society Days aan te stellen en zelfs bij de verslaggeving zelf. Blijkbaar verdwenen plots heel belangrijke elementen uit de discussies. Omdat de regeringen ze niet graag zouden horen. Hallo zeg!!

Voor het eerst is ook duidelijk gemaakt dat er nog drie Global Fora georganiseerd zullen worden en in 2013 komt er dan een algemene vergadering die alles zal evalueren. Dat wordt ofwel een begrafenis (als de landen die de boel financieren het voor bekeken houden), ofwel (hopelijk) de blijde intrede van het forum in het VN netwerk. De VN zelf is alvast vragende partij voor het laatste.

Deze duidelijkheid over de komende jaren moet het mogelijk maken om zowel voor de regeringen als voor de Civil Society Days wat broodnodige continuïteit te garanderen, zodat niet elk jaar opnieuw een zogenaamd onafhankelijke stichting het lauw water opnieuw moet uitvinden om de participatie van het middenveld te organiseren. En waar de kleine vooruitgang die vorig jaar bijvoorbeeld gemaakt is ook behouden blijft en als fundering kan dienen voor verdere stappen vooruit.

’s Avonds in het hotel kregen we trouwens nog bezoek van de voorzitter van de VN commissie voor de rechten van migranten. Een heel vriendelijke Marokkaan die in Parijs woont en voor het eerst in drie jaar uitgenodigd was om deel te nemen aan het intergouvernementele forum. Als observator wel te verstaan. Op zich zegt dat al genoeg!

Een interessante observatie die hij met ons deelde was de volgende: na drie jaar zijn alle regeringen toch al min of meer op een gelijk niveau geïnformeerd. Tot actie is men nog steeds niet gekomen.

De voorzitter deelde onze mening over de hele lijn. Iemand om contact mee te houden. Maar hij kan op zichzelf ook niet zo heel veel doen om het proces in de juiste richting te sturen. De VN blijven een vehikel dat enkel kan doen wat de lidstaten willen dat ze doen.

Hoewel, indien er meer klachten zouden worden neergelegd bij zijn commissie voor migrantenrechten, over schendingen van de rechten van migranten, zouden ze bij de VN toch af en toe een signaal kunnen geven aan landen die die rechten schenden. Daarvoor moeten ontvangende landen niet eens de VN conventie over de rechten van migrantenwerknemers en hun familie geratificeerd hebben (tot op vandaag heeft geen enkel ontvangend land dit gedaan). Het volstaat dat het zendende land de conventie ratificeerde.

Zelfs vanuit ngo’s of individuen kan klacht neergelegd worden. Het spreekt voor zich dat die een grotere impact hebben als ze gebundeld en stevig gedocumenteerd worden.

Wat ons eigen, parallel event, de Peoples Global Action on Migration, Development en Human Rights betreft: we slaagden er in om een gemeenschappelijke verklaring op te stellen. Hierin worden onze belangrijkste eisen i.v.m. de bescherming van de rechten van migranten nogmaals herhaald. Daarnaast zijn er een aantal concrete aanbevelingen i.v.m hoe de participatie van het middenveld, in de officiële Civil Society Days, veel beter moet worden aangepakt.