zondag 30 november 2008

België spreekt !!!

Zondag 30 november

Ergens tussen 13 en 14 uur vanmiddag, als nummer 26 in de rij, gaf DGOS-directeur Peter Moors (het VN protocol kwam nog even vragen of het niet minister Michel was) de Belgische speech . Qua publiek moet je je daar niet al te veel bij voorstellen: in de grote conferentiezaal zaten vooral de Belgische delegatie, en een aantal vertegenwoordigers die nét na of nét voor België aan het woord kwamen. Dat is op zich niet zo belangrijk. De teksten van de toespraken worden ook rondgedeeld, en in het documentatiepakket van de conferentie opgenomen.

De tussenkomst van Moors zal de loop van de geschiedenis niet grondig veranderen. Met een beetje afstand bekeken en in de normale wereld is dit geen sterke tekst. Maar binnen dit VN-kader, en in vergelijking met de interventies van andere landen viel België deze keer toch niet uit de toon. Er werden op zijn minst enkele belangrijke onderwerpen aangeraakt die hier tot nu weinig aandacht hadden gekregen. Ook al zijn ze vanuit de Belgische buitenlandse politiek van de laatste jaren niet echt nieuw: nadruk op Afrika, en vooral dan nog op de armere en fragiele landen; nadruk op gender en de empowerment van vrouwen; aandacht voor andere vormen van ongelijkheid, tussen en binnen landen; een oproep voor een beter gebruik van de exploitatie van natuurlijke rijkdommen ( al lag er wat eenzijdige nadruk op efficiëntie en goed bestuur binnen de landen); een waarschuwing tegen opbouw van nieuwe schulden en een nieuw schuldenprobleem; een oproep om net als België wetgeving te voorzien om het geld van ontwikkelingssamenwerking te beschermen tegen de zogenaamde aasgierfondsen; de aanbeveling om het lokaal privé-initiatief te versterken en een goed kader te voorzien voor privé-investeringen; En laatst niet minst, een vermelding van innoverende financiering en de belasting op munttransacties.

Voor het schrijven van de tekst was duidelijk uit verschillende vaatjes getapt, met accenten uit verschillende ministeries. Sommige onderwerpen liggen de Belgische overheid momenteel goed in de mond zoals het stuk over de lokale privé-sector bijvoorbeeld, of het intussen ook al vaker gehoorde verhaal over de 0,7% in 2010. Ook de aandacht voor de natuurlijke rijkdommen ligt in lijn met initiatieven die België in de voorbije jaren heeft gesteund. Bij de waarschuwing tegen opbouw van nieuwe schulden heeft men duidelijk het Chinees geld voor DRCongo en andere Afrikaanse landen in het achterhoofd (ik vraag me wel af of de Belgische overheid zich evenveel zorgen maakt over het schulden-scheppend effect van de snelle, flexibele leningen die het IMF in de komende maanden zal uitdelen aan landen die verzuipen in de financiële crisis)
Andere punten gaan moeilijker over de tong. Het discours over de ongelijkheid binnen ontwikkelingslanden klinkt niet heel geloofwaardig. Je kan je daar nog iets bij voorstellen als het over gender gaat, of heel algemeen in het kader van de corruptie- of governance discussie. Maar verder lijkt de strijd tegen ongelijkheid me niet echt een consistent onderdeel van het Belgisch beleid.

Een moeilijke passage voor Peter Moors was ongetwijfeld de zin over de belasting op munttransacties. Ik vertaal even voor u: "De traditionele ontwikkelingssamenwerking zal toch niet volstaan om armoede uit te roeien. Daarom zijn we ook voor innovatieve manieren om ontwikkeling te financieren. In 2004 keurde het Belgisch parlement een wet goed over een Spahn tax op grensoverschrijdende munttransacties. België zal die belasting invoeren als alle landen van de eurozone gelijkaardige wetgeving hebben goedgekeurd." (einde citaat)
Peter Moors had hier duidelijk de opdracht om de belasting op munttransacties (de zogenaamde tobintax) te vermelden, maar kreeg wellicht ook op het hart gedrukt dat hij dat moest doen op een voor de regering vrijblijvende manier. Ik moet het hem meegeven dat hij de klus op een handige manier heeft geklaard. Hier had eigenlijk een stevig engagement van de regering moeten volgen om de taks ook volop binnen en buiten de EU te gaan verdedigen. Al was het maar in de leading group on innovative finance, de internationale half-officiële groep die zich met dit soort zaken bezighoudt. Maar dat is voorlopig nog een brug te ver. Bon, feit blijft dat België voor de eerste keer sinds 2004 in een officiële publieke tussenkomst de belasting op munttransacties in min of meer gunstige zin vermeldt. Dat is voor ons niet onbelangrijk, maar om nu ook te gaan juichen is de spoeling veel te dun.

Rudy De Meyer