zondag 30 november 2008

FFD Doha: een schijnhuwelijk tussen de EU en de derde wereldgroep?

Zondagavond 30 november

Midden in dit soort VN- conferenties valt er altijd wel een crisismoment . Het is deze keer niet anders. Het verhaal gaat als volgt:

Zaterdagavond liep het gerucht dat de EU een geste zou doen, en de hele ontwerptekst zonder verdere plastische chirurgie zou aanvaarden. Op zich een mooi gebaar. Dat de Unie zich daarmee ook strategisch leuk positioneerde was meegenomen. Er was immers veel kans dat de VS en de andere iets hardere landen zoals Japan, wél nog aan een aantal paragrafen zouden willen sleutelen. De EU kon dan rustig laten betijen, en de hardlijners de kastanjes uit het vuur laten halen.

Deze ochtend liep de zaak in het honderd. Op de vergadering van de onderhandelingsgroep legde de EU haar kaarten op tafel: Tekst zoals hij is, te nemen of te laten.

De G77 (ontwikkelingslanden) met China gingen aarzelend in op het aanbod. Het was hun woordvoerder, de ambassadeur van Antigua aan te zien dat hij zijn troepen niet moeiteloos over de streep had getrokken. Was er dan toch een snel akkoord in de maak? Zouden ook de andere spelers toehappen?

De vertegenwoordiger van Canada begon als eerste aan de poten van de stoel te zagen: zij zou zich soepel opstellen en zich beperken tot enkele kleine opmerkingen. Zwitserland, Japan en Rusland legden daar elk nog een paar lagen bovenop. En de VS maakten de zaak af met een waslijst van te herbekijken paragrafen. In hun amendementen zat erg veel buskruit: geen grondige hervorming van het handelssysteem , geen negatieve woorden over de WTO, geen grondige aanpak van het financieel systeem, geen concrete uitspraken over de klimaatverandering, geen opvolgingsconferentie, en ga zo maar door...

Wat zou de EU doen? Woedend reageren op de politiek onwil? Vasthouden aan het akkoord dat ze intussen van de G77 hadden gekregen?

De Unie haalde zonder veel tegenspartelen bakzeil. Het akkoord was van de baan, en men zou de nieuwe voorstellen ‘bestuderen’. De G77 stelde dat zij, als het moest, ook een waslijst amendementen op tafel kon leggen en vroeg een beetje vertwijfeld of het hele gedoe nu terug van voor af aan moest beginnen. Delegaties pleegden snel overleg, en drumden dan samen rond de voorzitter van de onderhandelingsgroep. Die besloot de vergadering op te schorten, met de opdracht om met minimale veranderingen aan de tekst toch een akkoord mogelijk te maken. Dat moest dan via overleg binnen en tussen de groepen.

Het streefdoel om rond zes uur 's namiddags het resultaat gezamenlijk te bekijken werd niet gehaald. En ook de om 21 uur geplande avondvergadering ging niet door.

In de coulissen kon je opvangen dat een aantal G77 landen zich door de Europese Unie belazerd voelen. De ommezwaai van de Unie van algemeen akkoord, naar ‘we zullen de nieuwe voorstellen bekijken’ kwam er wat te snel en te gemakkelijk. Iemand sprak nogal dramatisch over ‘verraad’, en zei dat dit ook wel eens gevolgen kon hebben voor de klimaatonderhandelingen die deze week in Polen plaatshebben.

Het zal wel niet zo’n vaart lopen, denk ik. Hoe diep dit allemaal gaat is moeilijk in te schatten. Is de ergernis van de G77 echt, of is men alleen maar ‘strategisch’ kwaad? De grens tussen gespeelde kwaadheid en echte ruzie is vaak flinterdun.

Morgen om 10 uur zullen we weten of de brokken zijn gelijmd.

Rudy De Meyer