Aan het einde van de top

New York woensdagavond 22 september

Obama
De top is afgelopen. De eindtekst is goedgekeurd en iedereen kan weer naar huis.
De laatste dag werd vooral getekend door de komst van VS president Obama. Een uur voor tijd al zat de AV zaal van de VN tsjokvol. Ik geraakte er alvast niet meer in. Na een kwartierje wachten tussen een vijftal Chinese journalisten had ik het wel ongeveer gehad. Dan maar de stad ingelopen richting Leger Des Heils, waar GCAP (Global Call for Action Against Poverty) vergadert. Op de hoek van 3rd Avenue en 49th Street kwam de 'Obama karavaan' al voorbijgeflitst. Minstens een veertigtal politieauto's met flikkerlichten en veel lawaai, en middenin een paar grote wagens met donkere vensters. Er werd aan de kant wat gewuifd en gejuicht. Maar toen het opgehouden verkeer weer op gang kwam, joegen politieagenten de voetgangers het voetpad op. 'Angry drivers coming' riepen ze.

Wie de speech van Obama wil lezen vindt die makkelijk op de site van de VN. Als ik heel eerlijk mag zijn stelt de toespraak niet veel voor. Goed dat Obama zich uitspreekt voor ontwikkeling en de strijd tegen armoede, maar voor de rest is het allemaal wel heel Amerikaans, met veel aanspraak op internationaal leiderschap, en erg opgezet met de eigen acties. Het zal wel anders overkomen als je het de man zelf live hoort brengen, maar op basis van de geschreven tekst krijgt ie van mij geen fanmail. Toch blijft het belangrijk dat de VS nu, meer dan tevoren 'meedoet'.

Ook Goedele Liekens was hier, als ambassasdrice van de VN bevolkingsorganisatie. ze had alvast heel veel indruk gemaakt op de man die in het oude VN gebouw de lift bedient. 'Gourgeous actrice you have there in Belgium ' zei hij. Toen ik zei dat mevrouw Liekens ook seksuologe is , begon de man bijna met zijn ogen te rollen. Een klein misverstand.

En toch een beetje geslaagd?
'Maar was het ook een geslaagde conferentie?', hoor ik u vragen. Ik moet er nog even over nadenken. In een eerste reactie, en heel ruw samengevat, zou ik stellen:
Afgemeten aan wat het had moeten zijn om in 2015 dicht bij de Millenniumdoelstellingen te eindigen was het absoluut onvoldoende. De eindtekst is grotendeels een herbevestiging van vroegere engagementen, er kwamen weinig of geen extra politieke aankondigingen of toezeggingen. En nieuwe concrete maatregelen zitten er al helemaal niet in.

Toch is de top een politiek signaal, dat de MDG's voorlopig weer op de politieke agenda en op gang houdt. Je had hier tenslotte heel wat belangrijke staats- en regeringsleiders, en die hebben willens of niet hun 'MDG-lade' nog eens moeten opentrekken.

In de tekst zitten ook enkele belangrijke elementen die we in de opvolging kunnen gebruiken. Er wordt meer dan in 2005 gesproken over rechten. Ongelijkheid wordt meer erkend als een belangrijk element in het halen van de ontwikkelingsdoelstellingen. Gender komt meer aan bod. En de internationale vakbondskoepel ITUC is blij dat er in de tekst nu wel naar arbeid en sociale bescherming wordt verwezen. Ook al blijven de bewoordingen vaag, en moet je de tekst eigenlijk koppelen aan de concrete plannen van de internationale arbeidsorganisatie en goed beleid van landen en landengroepen. Met wat goede wil vind je nog wel enkele aanknopingspunten die in de komende tijd in het politiek werk kunnen gebruikt worden. Maar heel veel hangt af van de opvolging.

De Belgische delegatie maakte hier een goede beurt. Vooral de speech van premier Leterme in het side event over de minst ontwikkelde landen (MOL) vond ik sterk. België kondigde er aan dat het 400 000 euro overhad voor het ondersteunen van de voorbereiding van de VN conferentie voor de MOL volgend jaar. De premier verdedigde bij elk van zijn interventies op de top de belasting op munttransacties (die hier ook voor ons de absolute prioriteit was). En minister Michel kreeg een grote rol in het side event over innoverende financiering van ontwikkeling waar de belasting op munttransacties ook al hét gespreksonderwerp was.
België op een VN top, met uitgesproken standpunten en concrete initiatieven: het is ooit anders geweest. Nu ook liefst nog thuis het huiswerk verder afmaken, en hopen dat de nieuwe regering even warm loopt voor de 'tobintaks' en de minst ontwikkelde landen.

De EU (met hier toch Barroso, Ashton, en Piebalgs) speelde op de tweede rij.
In de komend dagen kijken we allemaal weer wel wat preciezer, genuanceerder en gesofistikeerder naar wat hier is gebeurd. Maar voorlopig moet u het hiermee stellen

Rudy De Meyer